Publikacja: 25-01-2013 Gazeta Finansowa

Poszukiwanie firmy faktoringowej należy rozpocząć od sprecyzowania podstawowych potrzeb przedsiębiorstwa, czyli tego, czego oczekujemy od faktoringu. Należy sprecyzować czy chodzi nam tylko o finansowanie, czy jednak ważne dla naszej firmy są również dodatkowe usługi, jak zarządzanie należnościami, egzekwowanie płatności albo przejęcie ryzyka. Jeżeli będzie to tylko finansowanie to należy skupić się na kosztach oraz limitach. Jeżeli jednak znaczenie będą miały również inne usługi, to należy poza kosztami poznać dokładniej ich zakres.

Dla przedsiębiorstwa przy wyborze firmy faktoringowej istotne mogą być takie aspekty, jak maksymalne terminy płatności akceptowane przez faktora, wymóg globalnej cesji bądź jego brak czy konsekwencje przewidziane za opóźnienia w spłacie. Ważne, aby zwrócić uwagę, kiedy i jakie kroki będzie podejmował faktor w celu ściągnięcia wierzytelności od nierzetelnych kontrahentów. W tym aspekcie faktorzy mogą się bardzo różnić. Niektóre banki oferują pod nazwą faktoringu usługę ograniczoną do finansowania bez obsługi należności. Z oczywistych powodów tak ograniczona usługa będzie tańsza, ale nie będzie miała tak pełnej funkcjonalności oczekiwanej przy faktoringu. Usługa nie obejmuje administrowania wierzytelnościami oraz monitorowania i egzekwowania płatności. Oznacza to, że przedsiębiorstwo samo musi kontrolować i dbać o spłatę swoich należności, a w sytuacji, gdy kontrahent nie zapłaci, firma z problemem zostaje bez wsparcia partnera. Taka usługa quasi-faktoringu ma oczywiście rację bytu i swoich klientów, jednak w innych państwach traktowana jest jako pokrewny, ale odrębny produkt finansowy, znany pod angielską nazwą invoice discounting, czyli dyskonto faktur.

To trochę tak, jakbyśmy kupili samochód osobowy jako ciężarówkę. Gołym okiem widać, że to nie to samo. Niestety, produkty finansowe nie są tak proste do odróżnienia dla mniej doświadczonego przedsiębiorcy, który może „kupić" dyskonto z przekonaniem, że otrzyma pełnowartościowy produkt faktoringowy. Warto zwrócić uwagę na to, jaką część przekazanych faktur finansuje instytucja faktoringowa.

Może być to nawet 100 proc. (minus prowizja), ale większość faktorów zatrzymuje tzw. kaucję gwarancyjną i za nabytą wierzytelność wypłaca firmie zaliczkę (standardowo 80 proc. faktury brutto), a pozostałą część dopiero po spłacie należności przez kontrahenta. Wariant ten zwykle nie wpływa znacząco na płynność finansową przedsiębiorstwa. Należy jednak zwrócić uwagę w jaki sposób instytucje faktoringowe naliczają prowizję – od kwoty faktycznie udzielonego finansowania, czy od wartości faktury brutto. Porównanie samej stawki prowizyjnej to za mało, aby ocenić rzeczywiste koszty.

Część instytucji faktoringowych ustala minimalną wartość miesięcznej prowizji – co może oznaczać dla przedsiębiorstwa koszt, nawet jeśli nie przekaże wierzytelności do faktoringu w danym miesiącu. Dla części firm sprostanie wymaganiom przekazywania określonego poziomu obrotów do faktoringu i tym samym wnoszenia opłat wyższych niż prowizja minimalna nie będzie problemem. Dotyczy to zwłaszcza przedsiębiorstw o ustabilizowanych i przewidywalnych obrotach, zwykle z licznym i rozproszonym portfelem odbiorców. Jednak dla innej części przedsiębiorstw, ze względu na specyfikę prowadzonej działalności, kluczowe może być, aby opłata związana była tylko z faktycznie realizowanymi transakcjami. Może się to wiązać z wyższą stawką prowizyjną, ale zrekompensuje to większa elastyczność, która będzie dla takiej firmy ważniejsza i pozwoli lepiej planować przepływy finansowe oraz wydatki.

Ważny będzie również odpowiednio dopasowany poziom limitu finansowania – czyli maksymalna kwota zaangażowania faktora w finansowanie przedsiębiorstwa (faktoranta) oraz maksymalna kwota dla poszczególnych odbiorców (limity odbiorców). Dla większości firm faktoringowych duża koncentracja obrotów na jednym odbiorcy stanowi problem, który faktorzy będą niwelować niższym limitem dla dominującego kontrahenta. Faktoring jest atrakcyjnym, ale złożonym produktem finansowym.

(Materiał opublikowany przed zmianą nazwy firmy)